Het is alweer bijna december. Dat betekent dat de bijen op een wintertros in de bijenkast blijven zitten. Maar wat doen onze imkers in de winter? We zetten het voor je op een rij!
Afgelopen maanden hebben de bijen zich voorbereid op de overwintering of ‘winterrust’. Omdat er minder voedsel binnenkomt, moet het volk flink inkrimpen tot zo’n 10.000 bijen. In de zomer kan één volk ruim 50.000 bijen tellen.
Dit betekent dat de ‘darren’, de mannelijke bijen, in aanloop naar de overwintering uit de kast worden verjaagd. Voor deze darren is het bevruchten van de koningin de enige taak in hun leven, ten opzichte van 8 taken die de werkbijen vervullen. De darren zijn in de winter dus nutteloos en moeten vertrekken. Als het te koud wordt om nog te vliegen en er bijna geen voedsel meer te vinden is, blijven de winterbijen met de koningin in de kast. Ze houden zichzelf warm door bijeen te kruipen tot een wintertros en met hun vleugels te wapperen.
Dit doen onze imkers in de winter
In de winter laten we volkjes zo veel mogelijk met rust. Hoewel de bijen in de winter niet actief zijn, is er voor imkers nog steeds genoeg te doen:
- Er is natuurlijk onderhoud: houten bijenkasten staan het hele jaar in de zon en in de regen. Er moet elk jaar heel wat geschilderd, gerepareerd of zelfs vervangen worden.
- Daarnaast gaan de oude ramen, die we in het najaar uit de kasten gehaald hebben, in grote stoomketels. Dit reinigt en ontsmet de ramen, en smelt de was. Was smelten is een klusje dat in de zomer niet gedaan kan worden. De geur van de was trekt bijen in groten getale aan. Bijenwas is bijna net zo kostbaar als honing, en kan voor vanalles gebruikt worden: van kaarsen tot meubelwas en zalfjes. Wij geven de was terug aan de bijen: de was wordt geperst in nieuwe plakjes raat, die in de schoongemaakte ramen vastgemaakt worden. Het is tijdrovend werk, maar het bespaart de bijen in het voorjaar veel tijd en energie – ze hoeven de raten alleen uit te bouwen en niet helemaal opnieuw te beginnen.
- Een andere activiteit die alleen in de winter gedaan kan worden, is natuurbeheer. Zodra de bladeren zijn gevallen kunnen we aan het werk in onze bossen: een deel van de oude dennen worden elk jaar gekapt zodat er ruimte en licht ontstaat voor nieuwe jonge bomen, struiken en planten. Het bos wordt diverser en dat is goed voor insecten, vogels en zoogdieren. Door dennenhout af te voeren wordt bovendien de verzuring van de bodem tegengegaan.
- Tot slot kunnen we volle bak aan de slag met het vullen van alle potten voor de kerstpakketen. It’s the most wonderful time of the year!
- En – niet onbelangrijk – in de winter kunnen we wat tijd vrijmaken voor familie en vakantie. Bijenhouden betekent afscheid van de zomer vakantie; als iedereen aan het strand zit, zijn onze imkers lange dagen aan het werk, maar in de winter is er wat meer ruimte om ook eens te relaxen en een goed boek te lezen. Een aanrader: ‘Grijze Bijen’ van Andrej Koerkov.
